忽必烈汗鸡儿年圣旨

文献时间：1261

行数及字数：39行，210余单词

文献发现地：中国河南省登封县少林寺

文献现存地：中国河南省登封县少林寺

提交需求

联系我们

文献说明

出土于中国河南省登封县少林寺回鹘式蒙古文和八思巴字圣旨碑蒙哥汗牛年圣旨下方的回鹘式蒙古文圣旨。此碑有39行回鹘式蒙古文，210余单词。

第一行：
1. 中村 淳、 松川 節：mo̤ngke tngri-yin küčündür.
2. 道布、照那斯图：mongke tngri-yin küčündür 
3. 赛尔格：mongke tngri-yin küčündür
4. D•Tumurtogoo: Möngke tngri-yi:n küčün-dür
第二行：
1. 中村 淳、 松川 節：qaγan ǰrlγ manu. 
2. 道布、照那斯图：qaɣan ǰrlɣ manu. 
3. 赛尔格：qaɣan ǰrlɣ manu.
4. D•Tumurtogoo : qaγa:n ǰrlγ manu
第三行：
1. 中村 淳、 松川 節：sünvüs-te balaγad-un šiltegedün
2. 道布、照那斯图：sünfüs-de balaɣad-un sildegedün 
3. 赛尔格：sünfüs-te balaqad-un sildeɡedün
4. D•Tumurtogoo : Sünvüs-te balaγad-un šiltege:d-ün
第四行：
1. 中村 淳、 松川 節：daruγas-ta noyad-ta. yorčiqun
2. 道布、照那斯图： daruɣas-da noyad-da yorčiqun
3. 赛尔格：daruqas-ta noyad-ta yorčiqun
4. D•Tumurtogoo : daruγas-ta noyad-ta yorčiqun
第五行：
1. 中村 淳、 松川 節：yabuqun yilčin-e čerigüd-ün
2. 道布、照那斯图： yabuqun ilčin-e čerigüd-ün
3. 赛尔格：yabuqun ilčin-e čerigüd-ün
4. D•Tumurtogoo : yabuqun ilčin-e čerigü:d-ün
第六行：
1. 中村 淳、 松川 節：noyad-ta. čerig aran-a toyid-ta irgen-e duγulγaqui
2. 道布、照那斯图：noyad-da čerig aran-a toyid-da irgen-e duɣulɣaqui
3. 赛尔格：noyɑd-tɑ čeriɡ ɑrɑn-ɑ toyid-tɑ irɡen-e duɣulɣɑqui
4. D•Tumurtogoo：noyad-ta čerig aran-a toyid-ta irgen-e duγu:lγaqui 
第七行：
1. 中村 淳、 松川 節：ǰrlγ.
2. 道布、照那斯图：ǰarlɣ
3. 赛尔格：ǰrlɣ.
4. D•Tumurtogoo : ǰarliγ
第八行：
1. 中村 淳、 松川 節：Činggis qan-u ǰrlγ-tur toyid erkegüd singsingüd dašmad.
2. 道布、照那斯图：činggis qan-u ǰrlɣ-dur doyid erkegüd singsingüd dašmad
3. 赛尔格：činɡɡis qɑn-u ǰrlɣ-tur toyid erkeɡüd sinɡsinɡüd dɑšmɑd
4. D•Tumurtogoo : Činggis qan-u ǰrlγ-tur toyid erkegü:d šingšingüd dašmad
第九行：
1. 中村 淳、 松川 節：aliba alba qubčiri. ülü üǰen tngri-yi ǰalbariǰu
2. 道布、照那斯图：aliba alba qubčiri ülü üǰen tngri-yi ǰalbariǰu
3. 赛尔格： ɑlibɑ ɑlbɑ qubčiri. ülü üǰen tngri-yi ǰɑlbɑriǰu
4. D•Tumurtogoo : aliba alba γubčiri ülü üǰen tngri-yi ǰalbariǰu
第十行：
1. 中村 淳、 松川 節：bitan-a irüger ögün atuγai kemegsen
2. 道布、照那斯图：bidan-a irüger ögün atuɣai kemegsen
3. 赛尔格： bidɑn-ɑ irüger ögün ɑtuqɑi kemeɡsen
4. D•Tumurtogoo : bidan-a irüge:r ögün atuγai keme:gsen
第十一行：
1. 中村 淳、 松川 節：ǰrlγ-un yosuγar. a̤te Šeülim čanglau• Bavši tanǰu• Gü amǰu•
2. 道布、照那斯图：ǰrlɣ-un yosuɣar ede šaulim ǰanglau, bawsi tanǰu, gü amǰu,
3. 赛尔格：ǰrlɣ-un yosuɣɑr• ede Šɑulim ǰɑnɡlɑu• bɑwsi tɑnǰu• ɡü amǰu•
4. D•Tumurtogoo : ǰrlγ-un yosuγa:r ede Šaolim ǰanglau, Bavši tanǰu, Gü amǰu,
第十二行：
1. 中村 淳、 松川 節：Šing an čanglau• Gim deng čanglau• kiged tabun arani Baγisba
2. 道布、照那斯图：sing an ǰanglau, Gim ding ǰanglau kiged tabun aran-i baɣisba
3. 赛尔格：sinɡ ɑn ǰɑnɡlɑu• ɡim dinɡ ǰɑnɡlɑu kiɡed tɑbun ɑrɑn-i bɑqisbɑ
4. D•Tumurtogoo : Šing an ǰanglau, Gim ding ǰanglau ki:ge:d tabun aran-i Bagisba
第十三行：
1. 中村 淳、 松川 節：baγsi-yin dora ǰauqudun a̤le γaǰar-a aqun olan toyid-i•
2. 道布、照那斯图：bagši-yin dora ǰauqudun ele ɣaǰar-a aqun olan doyid-i
3. 赛尔格：bɑɣsi-yin dorɑ ǰɑuqudun ele qɑǰɑr-ɑ ɑqun olɑn toyid-i•
4. D•Tumurtogoo : baγši-yi:n dora ǰauqudun ele γaǰar-a aqun olan toyid-i
第十四行：
1. 中村 淳、 松川 節：ötögüleǰü• Šagimuni-yin mör-iyer• tngri-yi ǰalbariǰu•
2. 道布、照那斯图：ötögüleǰü, šagimuni-yin mör-iyer tngri-yi ǰalbariǰu,
3. 赛尔格：ötögüleǰü Šagimuni-yin mör-iyer tngri-yi ǰalbariǰu
4. D•Tumurtogoo : ötögüleǰü Šagimuni-yi:n mör-iye:r tngri-yi ǰalbariǰu
第十五行：
1. 中村 淳、 松川 節：bitan-a yrüger ögün atuγai kemen• a̤ne Šeülim čanglau-ta
2. 道布、照那斯图：bidan-a irüger ögün atuɣai kemen ene šaulim ǰanglau-da
3. 赛尔格：bidɑn-ɑ irüɡer öɡün ɑtuqɑi kemen• ene šɑulim ǰɑnglɑu-dɑ
4. D•Tumurtogoo : bidan-a irüge:r ögün atuγai keme:n ene Šaolim ǰanglau-da
第十六行：
1. 中村 淳、 松川 節：bariǰu yabuayi
2. 道布、照那斯图：bariǰu yabuɣai 
3. 赛尔格：bɑriǰu yɑbuɣɑi
4. D•Tumurtogoo : bariǰu yabuγa:i
第十七行：
1. 中村 淳、 松川 節：ǰrlγ ögbei • a̤ten-ü sümes-tür • keyid-tür anu ilčin 
2. 道布、照那斯图：ǰrlɣ ögbei, eden-ü sümes-dür geyid-dür anu ilčin
3. 赛尔格：ǰrlɣ ögbei• eden-ü sümes-tür• ɡeyid-tür ɑnu ilčin 
4. D•Tumurtogoo : ǰrlγ ögbei. Eden-ü sümes-tür keyid-tür anu ilčin
第十八行：
1. 中村 淳、 松川 節：buu baγutuγai• ked ked ber bolǰu küčüdeǰü buu saγutuγai•  qan-
2. 道布、照那斯图：buu baɣutuɣai, ked ked ber bolǰu küčüdeǰü buu saɣutuɣai, qan
3. 赛尔格：buu bɑɣutuqai• ked ked ber bolǰu küčüdeǰü buu sɑɣutuqɑi•  qɑn
4. D•Tumurtogoo: büü baγu:tuγai. Ked ked ber bolǰu küčüdeǰü büü saγu:tuγai. Qan-
第十九行：
1. 中村 淳、 松川 節：-u sang amu • buu čidqutuγai• yaγu ke buu talbituγai• sümes-tür
2. 道布、照那斯图：-u sang amu, buu čidqutuɣai, yaɣu ke buu talbituɣai, sümes-dür
3. 赛尔格：-u sɑnɡ ɑmu• buu čidqutuqɑi• yɑɣu ke buu tɑlbituqɑi• sümes-tür
4. D•Tumurtogoo : u sang amu büü čidqutuγai. Yaγu: ke büü talbituγai. Sümes-tür
第二十行：
1. 中村 淳、 松川 節：aran buu ǰarγulatuγai• ulaγ-a sigüsü buu barituγai• sui tamγa
2. 道布、照那斯图：aran buu ǰarɣulatuɣai, ulaɣ-a sigüsü buu barituɣai, sui tamɣa
3. 赛尔格：ɑrɑn buu ǰɑrqulɑtuqɑi• ulɑɣ ɑ siɡüsü buu bɑrituqɑi• sui tɑmqɑ
4. D•Tumurtogoo : aran büü ǰarγulatuγai. Ulaγ-a: šigü:sü büü barituγai. Sui tamγa
第二十一行：
1. 中村 淳、 松川 節：büü ögtügei• sümes-tür qariyatan γaǰar usun qulus-un
2. 道布、照那斯图：buu ögtügei sümes-dür qariyatan ɣaǰar usun qulus-un
3. 赛尔格：buu öɡtüɡei• sümes-tür qɑriyɑtɑn qɑǰɑr usun qulus-un
4. D•Tumurtogoo : büü ögtügei. Sümes-tür qariya:tan γaǰar usun qulus-un
第二十二行：
1. 中村 淳、 松川 節：tegirmed• baγ geitenküü qalaγun usun (?) kebid-teče• sirge
2. 道布、照那斯图：tegirmed baɣ geidenküü qalaɣun usun dem kebid-teče širge
3. 赛尔格：teɡirmed• baɣ ɡeidenküü qɑlɑɣun usun dim kebid-teče• sirɡe
4. D•Tumurtogoo : tegirmed baγ geidenküü qalaγu:n usun dem kebid-teče širge
第二十三行：
1. 中村 淳、 松川 節：könürge-teče aliba alba qubčiri buu o̤gtṳgei• basa toyid-
2. 道布、照那斯图：könörge-deče aliba alba qubčiri buu abtuɣai, basa doyid
3. 赛尔格：könörɡe-deče ɑlibɑ ɑlbɑ qubčiri buu ɑbtuqɑi• bɑsɑ toyid
4. D•Tumurtogoo : könörge-deče aliba alba γubčiri büü ögtügei. Basa toyid-
第二十四行：
1. 中村 淳、 松川 節：-un ali ber üiles anu bügesü• Baγisba baγsi-yin ügeber
2. 道布、照那斯图：-un ali ber üyiles anu bögesü, baɣisba baγsi-yin ügeber
3. 赛尔格：-un ɑli ber üiles ɑnu böɡesü• bɑqisbɑ baɣsi-yin üɡeber
4. D•Tumurtogoo : un ali ber üyi:les anu böge:sü Bagisba baγši-yi:n üge-be:r
第二十五行：
1. 中村 淳、 松川 節：nom-un yosuγar Šeülim čanglau Bavsu danǰu kiged tabun ötögüs
2. 道布、照那斯图：nom-un yosuɣar šaulim ǰanglau bawsi tanǰu kiged tabun ötögüs
3. 赛尔格：nom-un yosuɣɑr šɑulim ǰɑnɡlɑu baɑwsi tɑnǰu kiged tɑbun ötöɡüs
4. D•Tumurtogoo : nom-un yosuγa:r Šaolim ǰanglau Bavši tanǰu kiged tabun ötögüs
第二十六行：
1. 中村 淳、 松川 節：ǰṳ̈giyer qaγalǰu ögtügei• ta ber olan toyid a̤te
2. 道布、照那斯图：ǰüg-iyer qaγalǰu ögtügei. ta ber olan toyid ede
3. 赛尔格：ǰüɡiyer qɑqɑlǰu öɡtüɡei• tɑ ber olɑn toyid ede
4. D•Tumurtogoo : ǰüg-iye:r qaγalǰu ögtügei. Ta ber olan toyid ede
第二十七行：
1. 中村 淳、 松川 節：tabun ötügüs-ün ügeber• nom-un yosun busi ülü bolγan
2. 道布、照那斯图：tabun ötögüs-ün ügeber nom-un yosun busi ülü bolɣan
3. 赛尔格：tɑbun ötöɡüs-ün üɡeber• nom-un yosun busi ülü bolqɑn
4. D•Tumurtogoo : tabun ötögüs-ün ügebe:r nom-un yosun buši ülü bolγan
第二十八行：
1. 中村 淳、 松川 節：ǰṳ̈giyer yabudqun• basa igil aran toyid-i buu ǰarγulatuγai.
2. 道布、照那斯图：ǰügiyer yabudqun. basa egil aran toyid-i büü ǰarγulatuγai.
3. 赛尔格：ǰüɡiyer yɑbudqun• bɑsɑ eɡil ɑrɑn toyed i buu ǰarqulɑtuqai.
4. D•Tumurtogoo : ǰügiye:r yabudqun. Basa egil aran toyid-i büü ǰarγulatuγai.
第二十九行：
1. 中村 淳、 松川 節：toyid-un igil aran-luγ-a ögüleltükün üges anu bügesü•
2. 道布、照那斯图：doyid-un egil aran-luɣa ögüleldükün üges anu bögesü,
3. 赛尔格：toyid-un eɡil ɑrɑn-luɣɑ üɡüleldükün üɡes ɑnu böɡesü•
4. D•Tumurtogoo : Toyid-un egil aran-luγ-a: ögüleldükün üges anu böge:sü
第三十行：
1. 中村 淳、 松川 節：tüšigdegsed toyid-un ötügüs balaγad-un noyad-luγ ̅a
2. 道布、照那斯图：tüšigdegsed doyid-un ötögüs, balaɣad-un noyad-luɣa
3. 赛尔格：tüšigdegsed toyid-un ötögüs balaγad-un noyad-luγ-a
4. D•Tumurtogoo : tüšigdegsed toyid-un ötögüs balaγad-un noyad-luγ-a:
第三十一行：
1. 中村 淳、 松川 節：qamtu ǰarγulaǰu qaγaltuγai• toyid-un yosuγar ülü yabuqun
2. 道布、照那斯图：qamtu ǰarɣulaǰu qaɣaltuγai, doyid-un yosuɣar ülü yabuqun
3. 赛尔格：qɑmtu ǰɑrqulɑǰu qaqaltuqai•. toyid-un yosuɣar ülü yabuqun
4. D•Tumurtogoo : qamtu ǰarγulaǰu qaγaltuγai. Toyid-un yosuγa:r ülü yabuqun
第三十二行：
1. 中村 淳、 松川 節：maγui üiles üiledkün• qutal qulaγai kikün toyid-i balaγad-
2. 道布、照那斯图：maɣui üyiles üyiledkün qudal qulaɣai kikün doyid-i balaɣad
3. 赛尔格：mɑqui üiles üiledkün• qudɑl qulɑqɑi kikün toyid-i bɑlɑqɑd
4. D•Tumurtogoo : maγu:i üyi:les üyi:ledkün. Qudal qulaγai ki:kün toyid-i balaγad-
第三十三行：
1. 中村 淳、 松川 節：-un daruγas-ta noyad-ta daqaγulǰu ögtügei• a̤te basa
2. 道布、照那斯图：-un daruɣas-ta noyad-da daqaɣulǰu ögtügei, ede basa
3. 赛尔格：un dɑruqɑs-tɑ noyɑd tɑ daɣaqulǰu öɡtüɡei• ede bɑsɑ
4. D•Tumurtogoo : un daruγas-ta noyad-ta daγaγu:lǰu ögtügei. Ede basa
第三十四行：
1. 中村 淳、 松川 節：Šaülim danǰu kiged tabun ötügüs tüšigdebe a̤le kemeǰü
2. 道布、照那斯图：šaulim tanǰu kiged tabun ötögüs tüšigdebe ele kemeǰü
3. 赛尔格：šɑulim tɑnǰu kiɡed tɑbun ötöɡüs tüšiɡdebe ele kemeǰü
4. D•Tumurtogoo : Šaolim tanǰu kiged tabun ötögüs tüšigdebe. ele kemeǰü
第三十五行：
1. 中村 淳、 松川 節：yosu ügegün üiles buu üiledtügei• üiledbesü•
2. 道布、照那斯图：yosu ügegün üyiles buu üyiledtügei, üyiledbesü
3. 赛尔格：yosu üɡeɡün üiles buu üiledtüɡei• üiledbesü•
4. D•Tumurtogoo : yosu ügegü:n üyi:les büü üyi:ledtügei. Üyi:ledbesü
第三十六行：
1. 中村 淳、 松川 節：bitan-a ǰiγatuγai• ker be kemer-ün•
2. 道布、照那斯图：bidan-a ǰiɣatuɣai, ker ber kemer-ün
3. 赛尔格：bidan-a ǰiɣatuqai• ker ber kemer-ün
4. D•Tumurtogoo : bidan-a ǰiγatuγai. ker ber keme:r-ün 
第三十七行：
1. 中村 淳、 松川 節：bita uqad ǰ-e
2. 道布、照那斯图：bida uqad ǰe.
3. 赛尔格：bidɑ uqɑd ǰ-ɑ.
4. D•Tumurtogoo : bida uqad ǰ-a.
第三十八行：
1. 中村 淳、 松川 節：ǰrlγ manu taqiγu ǰil ǰunu ečüs sara-yin nigen sinete
2. 道布、照那斯图：ǰrlγ manu taqiɣu ǰil ǰunu ečüs sara-yin nigen sinede
3. 赛尔格：ǰrlɣ mɑnu taqiqu ǰil ǰun-u ečüs sɑrɑ-yin niɡen sinede
4. D•Tumurtogoo : ǰarliγ manu taqiγu ǰil ǰun-u ečüs sara-yi:n nigen šinede
第三十九行：
1. 中村 淳、 松川 節：Keibingvü-te büküi-tür bičibei•
2. 道布、照那斯图：kaipingfü-da büküi-dür bičibei
3. 赛尔格：kɑi pingfu-dɑ büküi-dür bičibei
4. D•Tumurtogoo : Keibingvü-de büküi-dür bičibei.

[1] J. Nakamura, T. Matsukawa, A Newly Discovered Inscription of Mongolian-Chinese Bilingual Edicts from Shao-lin si Temple, SIAL VIII, 1993, 34-37
[2] Dob, Junast, Textual Research and Explanation of an Inscription of Imperial Edict both in Uighur Mongolian and hPags-pa Script Unearthed at Shaolin Temple of Dengfeng County, Henan Province, MYu 6, 1993, 65-71 (in Chinese)